LISTY DO TESALONICZAN

Oba listy do Tesaloniczan stanowią dwa najstarsze pisma wśród listów apostoła Pawła i jednocześnie całego Nowego Testamentu. Najstarsza z Ewangelii, Ewangelia wg św. Marka jest datowana na lata 60-te, podczas gdy 1-2 Tes powstały z początkiem lat 50-tych.

W czasach Pawła Tesalonika była stolicą rzymskiej prowincji Macedonii, do której należało jeszcze inne znane miasto, ewangelizowane przez apostoła, tj. Filippi. W 42 roku przed Chr. Tesalonika otrzymała status wolnego miasta i była rządzona demokratycznie przez politarchów, tj. ok. sześciu osób wybieranych każdego roku na roczną kadencję.

Drugi list do Tesaloniczan

List ten został napisany podczas pobytu Pawła w Koryncie, kilka miesięcy po 1 Tes. Z podjętej w nim problematyki wynika, że nie podważano więcej autorytetu apostoła. Do głosu doszły jednak dwa inne problemy sygnalizowane już w 1 Tes. Przede wszystkim pogłębił się problem dociekań, kiedy nastąpi powtórne przyjście Pana. Jeżeli z 1 Tes dowiadujemy się, że Tesaloniczanie sądzili, iż powrót Pana jest bliski, to 2 Tes jest świadectwem przekonania, że paruzja już się zaczęła: “[…], abyście się nie dali łatwo zachwiać w waszym rozumieniu […], jakoby już nastał dzień Pański” (2, 2).

Rozpowszechnianie poglądu, że paruzja już się zaczęła wymagało od Pawła przekonania swych adresatów, że tak nie jest. W tym celu podaje dwie racje. Po pierwsze, najpierw musi się pojawić “człowiek grzechu, syn zatracenia” (2, 3). Uzna on siebie za równego Bogu i będzie zwodził ludzi. Wprawdzie Paweł nie używa terminu antychryst, to chodzi o niego. Nie będzie to szatan, ale jego działaniu będzie towarzyszyło działanie szatana (w. 9). Trudno powiedzieć, jak należy rozumieć w tym kontekście słowa apostoła, że “zasiądzie w świątyni Boga”. Nie można wykluczyć, że będzie odgrywał znaczącą role w Kościele. Po drugie, razem z działaniem antychrysta nasili się w świecie zło i zwodzenie ku wszelkiej nieprawości (ww. 3 i 9-10). Skoro oba “zjawiska” nie mają według apostoła jeszcze miejsca, znaczy to, że paruzja jeszcze się nie zaczęła.

Błędnej interpretacji nadejścia dnia Pańskiego towarzyszyło porzucenie pracy przez część chrześcijan w Tesalonice. Wraz z przekonaniem, że paruzja już się zaczęła problem się nasilił. Wydaje się, że doszli do wniosku, że nie ma w ogóle sensu pracować, jeżeli Chrystus stoi już w drzwiach. Apostoł przywołuje ich do porządku i upomina, że mają wykonywać wszystkie zadania, pracować ze spokojem, i w ten sposób czekać na powrót Pana (3, 6-12). Paweł przypomina im własny przykład, kiedy był pośród nich. Tym zas, którzy wzbudzają niepokoje zaleca, aby nie pracując powstrzymali się również od jedzenia (w. 10).

Błędne oczekiwania co do nastania paruzji i porzucenia własnych obowiązków stanowią dwa główne problemy 2 Tes. Brak innych świadectw w postaci listów pisanych do wspólnoty może nasuwać wniosek, że poruszane problemy zostały skutecznie rozwiązane.